Wersja do czytania

Różne są rodzaje intuicji. W przypadku nóesis mowa jest o intuicji umysłowej, która jest pewnym przeczuwaniem, doświadczaniem, trafnym odgadywaniem rzeczywistości. Różni się ona od intuicji typu zmysłowego. Ta ostatnia jest właściwa zwierzętom i stanowi wrodzone uzdolnienie, polegające na różnych automatycznych reakcjach na poznawaną rzeczywistość. Intuicja typu noetycznego nie ma charakteru automatycznego. Nie jest w tym sensie ślepa, lecz polega na głębokim wglądzie w istotę poznawanej rzeczywistości. Łaciński rzeczownik intuitio pochodzi od czasownika intueri, który oznacza widzieć wewnątrz, od wewnątrz. Podstawowe znaczenie słowa „intuicja” jest więc niemal identyczne ze znaczeniem terminu „wgląd”. Chodzi o poznanie, docierające do wnętrza danej rzeczy, czyli do jej istoty. W codziennym życiu często mówimy, iż w jakiejś sytuacji mieliśmy intuicję. Choć często nie dotyczy to wglądu w istotę jakiejś rzeczywistości, ale naszych instynktownych reakcji na nią, to jednak zdarza się nam coś „widzieć”, „czuć”, „doświadczać” wprost w sposób umysłowy, zanim nasz rozum znajdzie odpowiednie słowa, aby tę intuicję wyrazić. I tak, w poszukiwaniu prawdy, zanim ją odkryjemy, kierujemy się już pewną jej intuicją. Podobnie jest w naszych aktach twórczych, w miłości i innych noetycznych działaniach.